Hortensia snoeien en meer

Heb jij een hortensia of ben je van plan je tuin een boost te geven met deze kleurrijke struik? Belangrijke vragen die dan eventueel bij je opkomen, zijn: hoe en wanneer snoei je een hortensia? In dit artikel geven we je meer achtergrondinformatie over de hortensia en het groei- en snoeiproces. We bespreken de volgende onderwerpen:

Wat is een hortensia?
Soorten hortensia’s
Wanneer moet je een hortensia snoeien?
Hoe snoei je een hortensia?
Wanneer bloeit de hortensia?
Hoe onderhoud je de hortensia?
Hortensia stekken en (ver)planten
Snoeien uitbesteden aan een tuinman

1. Wat is een hortensia?

De hortensia, officiële naam ‘Hydrangea’, is een struik die je in veel Nederlandse tuinen ziet bloeien. Dit is niet zo gek, de hortensia kent veel voordelen. De 4 belangrijkste zijn:

Lange bloeitijd (tot wel 6 maanden per jaar).
Zeer weinig onderhoud nodig.
Kent bijna geen ziekte en plagen.
Uiteraard een plaatje om naar te kijken.

Wist je dat de hortensia van oorsprong een Aziatische/Zuid-Amerikaanse bloem is? Tijdens de VOC is de hortensia naar Europa gebracht, waar de prachtige bloembollen ondertussen niet meer weg te denken zijn. Het mooie aan de hortensia is dat deze in verschillende soorten verkrijgbaar is. Zo kies je uit meerdere kleuren vormen en hoogte (van 40 tot 250 cm hoog).

2. Soorten hortensia’s

Weet jij hoeveel soorten hortensia’s er zijn? Bijna 100 soorten, waarvan er een 60-tal goed gedijen in Nederland. Waarschijnlijk dacht jij direct aan de bolvormige hortensia, ook wel boerenhortensia genoemd. Dat is niet gek, dit is veruit de meest voorkomende hortensia in Nederland. Maar de hortensia heeft nog veel meer te bieden dan dat, denk aan diverse kleuren, vormen, dubbele bloemen en soorten bladeren.

Wanneer je je hortensia gaat snoeien, is het belangrijk om te weten wat voor soort hortensia je hebt en wat de bloeiwijze is. De 2 bloeiwijzen zijn:

Bloeiers op oud hout.
Bloeiers op nieuw hout.

Onderstaand zie je de bekendste soorten hortensia’s in Nederland.

Zie hier of jouw hortensia bloeit op oud of nieuw hout. Let wel op: binnen iedere soort zijn uitzonderingen.

Hydrangea macrophylla (boerenhortensia): de meeste soorten bloeien op oud hout.
Hydrangea serrata (berghortensia): de meeste soorten bloeien op oud hout.
Hydrangea anomala (klimhortensia): de meeste soorten bloeien op oud hout.
Hydrangea involucrata (klimhortensia): de meeste soorten bloeien op oud hout.
Hydrangea arborescens (boomhortensia): de meeste soorten bloeien op oud hout.
Hydrangea quercifolia (eikenbladhortensia): de meeste soorten bloeien op oud hout.
Hydrangea aspera (fluweelhortensia): de meeste soorten bloeien op oud hout.
Hydrangea paniculata (pluimhortensia): de meeste soorten bloeien op nieuw hout.

Tip: Wil je zeker weten of jouw hortensia bloeit op oud of nieuw hout? Neem een takje mee naar een tuincentrum.

3. Wanneer moet je een hortensia snoeien?

Je weet nu wat voor soort hortensia je hebt, dan komen we bij de volgende vraag: wanneer is de beste snoeitijd voor je hortensia: de lente, zomer, herfst of winter? Het antwoord is: einde winter/begin lente. Maar let op: niet iedere soort hortensia snoei je ieder jaar, dit heeft weer te maken met de bloei op oud of nieuw hout.

Bloeien op oud hout: hortensia’s die groeien op oud hout (knoppen van vorig jaar) hoef je eigenlijk niet te snoeien. Haal alleen aan het einde van de winter, het liefst vóór de maand maart, uitgebloeide bloemen eraf. Als je hortensia’s te groot worden, kun je meerdere takken snoeien (let op: daar groeien dat jaar geen bloemen aan).

Bloeien op nieuw hout: hortensia’s die groeien op nieuw hout (knoppen uit hetzelfde jaar) snoei je in het vroege voorjaar, denk aan de maanden maart en begin april.

Tip: Veel mensen verwijderen de afgestorven bloemen al voor de winter. Dit kan niet echt kwaad, maar er zijn 3 goede redenen om ze gewoon te laten zitten:

De oude bloemen zorgen voor bescherming van de nieuwe knoppen.
Sneeuw op de bollen zorgt voor een fraai gezicht in de toch sombere tuin.
Vogels zijn blij, tussen al het plantafval schuilen namelijk lekkere hapjes, zoals insecten.

4. Hoe snoei je een hortensia?

Je weet nu wat voor soort hortensia je hebt, of deze bloeit op oud of nieuw hout en wanneer je je hortensia het beste kunt snoeien. Kortom, de voorbereidingen zijn getroffen, maar hoe gaat het daadwerkelijk snoeien van de hortensia in zijn werk? Volg onderstaand stappenplan en bekijk de korte video’s.

Snoeien bloeier op oud hout

Knip aan het einde van de winter (voor de maand maart) de uitgebloeide bloemen weg, vlak boven het bovenste paar dikke en gezonde knoppen.
Verwijder aan het einde van de winter ziek of dood hout.
Optioneel verdunning snoei: Knip in het begin van het voorjaar een aantal takken (ongeveer 1/3de) tot aan de grond af, zodat de struik zich gaat verjongen. Denk aan hangende, oude of hele hoge twijgen.
Optioneel verkleinen: Wil jij je hortensia flink gaan uitdunnen, knip dan bijvoorbeeld het ene jaar de ene helft van de takken weg en het volgende jaar de andere helft. Zo geniet je van een deel van de bloei in de zomermaanden.

Snoeien bloeier op nieuw hout

Knip in het vroege voorjaar (denk aan de maanden maart en begin april) alle takken van je hortensia tot 15 cm boven de grond af.
Let op: Wil je dat je hortensia groter wordt, knip dan alleen de oude bloemen eraf in het voorjaar en breng de struik eventueel wat in model.

5. Wanneer bloeit de hortensia?

De hortensia is niet voor niets een populaire plant. Deze bloeit namelijk gemiddeld tot 6 maanden per jaar. In juli bereikt de bloei een hoogtepunt. Je geniet dus vooral in de zomer (maar ook in de maanden daarna) volop van een kleurrijke tuin.
De exacte bloeitijd verschilt per soort hortensia, maar gemiddeld ligt de bloeiperiode tussen juni en september. Er zijn ook soorten waarvan de bloei in mei start of de bloei pas eindigt in november. Een boerenhortensia staat het langste in bloei; van mei tot november.

6. Hoe onderhoud je de hortensia?

Naast het snoeien van je hortensia, wil je natuurlijk dat deze er in bloei prachtig bijstaat. Volg onderstaande 2 tips voor de beste verzorging van je hortensia.

1. Geef je hortensia voldoende water

Het zal je waarschijnlijk niet verbazen, maar de beste verzorging die je jouw hortensia kunt geven is: water. Zeker in het eerste jaar na het planten en in de zomermaanden (van mei tot augustus) adviseren we je om de struik gemiddeld 1 keer per dag of om de dag water te geven. .De hoeveelheid water hangt af van de plek waar je hortensia staat, de grootte en het weer. De wortels van de hortensia liggen redelijk aan het oppervlak, ze zijn daardoor aangewezen op oppervlaktewater. Voldoende water geven is daarom van belang.
Je hortensia uit direct zijn ongenoegen als deze niet genoeg water krijgt, de bladeren hangen dan slap naar beneden. Wil je dit voorkomen? Voel dan of de grond droog is:

Zo ja, geef dan direct water. Vaak knapt de hortensia na een slok water weer snel op.
Zo nee, als de grond wel vochtig is, dan is er sprake van een te sterke verdamping. Bescherm je hortensia in dit geval een paar dagen tegen de felle zon, bijvoorbeeld met een parasol.

Probeer beide situaties voor te zijn, uitdroging kan voor een bruinige verkleuring van de bloemen zorgen en een zwakke hortensia is gevoeliger voor ziektes.

2. Bemest je hortensia

Water is de eerste levensbehoefte, maar wil je daarnaast een mooi groen blad en grote bloemen? Dan raden we je aan om de hortensia te verzorgen met mest voor en tijdens de lange bloeiperiode. Organische universele meststoffen zijn prima om je hortensia ieder seizoen weer prachtig in bloei te zetten. Organisch meststoffen bestaan uit plantaardige of dierlijke elementen.

De beste periode om je tuin te bemesten, is in het voorjaar. De struik bereidt zich dan weer voor op de bloei. In deze periode kan deze zeker wat extra verzorging gebruiken. Daarnaast raden we aan om in augustus je hortensia nog wat bij te mesten. Dit bevordert het aanmaakproces van nieuwe knoppen voor volgend jaar (bloei op oud hout). Stop in de herfst en winter met het toedienen van voedingsstoffen. De hortensia gaat in deze periode namelijk rusten en heeft dan juist geen extra stimulans nodig.

7. Hortensia stekken en (ver)planten

Altijd al willen weten hoe je een hortensia stekt, plant of verplant? Het onderstaande stappenplan helpt je wellicht een handje. We starten met het uitzoeken van de beste plek voor je hortensia.

Beste plek voor je hortensia

Ga ongeveer uit van 1 m2 grond voor je hortensia, zodat deze goed gedijt. Iedere soort hortensia heeft wel een voorkeur, die zie je hieronder:

Hydrangea macrophylla (boerenhortensia): direct zonlicht (bij voldoende water)/halfschaduw*.
Hydrangea serrata (berghortensia): halfschaduw.
Hydrangea anomala (klimhortensia): halfschaduw/schaduw.
Hydrangea involucrata (klimhortensia): halfschaduw.
Hydrangea arborescens (boomhortensia): direct zonlicht (bij voldoende water)/halfschaduw/schaduw.
Hydrangea quercifolia (eikenbladhortensia): halfschaduw/schaduw.
Hydrangea aspera (fluweelhortensia): halfschaduw/schaduw.
Hydrangea paniculata (pluimhortensia): direct zonlicht/halfschaduw.

* Halfschaduw wil zeggen dat de hortensia op het heetst van de dag schuilgaat onder een boom of achter de muur van je woning.

Stekken

Zoek een mooie stengel en snijd deze vlak onder een oog (puntje waar een nieuw blad uit kan groeien) schuin af.
Verwijder alle blaadjes van de stengel door ze zo dicht mogelijk bij de stengel af te snijden.
Plaats het stekje in een pot met stekgrond en zorg ervoor dat het oog van het stekje net onder de grond zit.
Doe het stekje in een doorzichtig plastic zakje en sluit het zakje met een elastiekje.
Zet de pot op een lichte plek, maar niet in de volle zon.
Zodra het plantje iets de lucht in is gegaan en worteltjes heeft gekregen, kan de hortensia naar buiten. De beste planttijd is in het voorjaar als de nachtvorst voorbij is. Laat je hortensia eerst 14 dagen in de pot buiten wennen op een beschutte plek in de schaduw.

Planten

In principe kun je de hortensia het hele jaar planten, behalve tijdens vorstperiodes. Het voorjaar is het meest ideale seizoen om je hortensia te planten.

Kies een halfschaduw plek uit voor je hortensia (lees je in over of jouw hortensia een (half)schaduw of zonnige plek nodig heeft).
Graaf een flink gat van ongeveer 1,5 keer de grootte van de kluit van je hortensia.
Maak de bodem en de wanden van het gat goed los, zodat de wortels straks lucht krijgen.
Giet flink wat water in het gat en laat de weglopen.
Heb je de hortensia in een plastic pot gekocht? Dompel dan eerste de plant met pot en al onder in een emmer water tot er geen luchtbelletjes meer opstijgen.
Haal de pot van de kluit en stop de wortelkluit in het gat waarbij je de wortel net zo diep plaatst als dat hij stond bij de kwekerij.
Vul het gat met de uitgegraven grond en meng deze met goede compost.
Druk de aarde tenslotte goed aan zodat er geen holle ruimtes overblijven.
Geef de hortensia als laatste veel water, dit blijft het eerste jaar erg belangrijk totdat de hortensia goed geworteld is.

Tip: Plant een hortensia nooit te dicht bij een boom. Boomwortels zijn dominant en dit gaat ten koste van de voeding van je hortensia.

Verplanten

Het verplanten van je hortensia kun je het beste doen in de maanden maart en april. In deze maanden hebben de wortels van je hortensia nog niet heel veel water nodig. In het najaar is het mogelijk je hortensia te verplanten, maar de hortensia kan door de vorst in de winter wel schade oplopen. Bij het verplanten lopen de wortels onvermijdelijk schade op. Dit hoeft niet nadelig te zijn, omdat in het voorjaar – zodra de grond warmer wordt – de hortensia snel herstelt. Om zo min mogelijk wortels te beschadigen, raden we aan om de plant zo wijd mogelijk uit te steken. Ook is het verstandig om de struik dan direct te snoeien. Zo blijven de wortel- en plantvolumes in evenwicht. Na het verplanten moet je je hortensia weer goed van water voorzien.

8. Snoeien uitbesteden aan een tuinman

Heb jij absoluut geen groene vingers? Besteed je het liefst zo min mogelijk tijd aan je tuin maar het liefst wel zo veel mogelijk tijd aan relaxen in een prachtige tuin? Dan kan een tuinman uitkomst bieden. Gemiddeld betaal je voor een tuinman € 40 per uur. Zie in deze prijsgids nog veel meer prijsinformatie over het laten onderhouden van je tuin: Tuinonderhoud prijzen.