Sta je op het punt om te bouwen, verbouwen of renoveren? Dan kom je al snel uit bij de vraag: wat doet een architect precies? Veel mensen denken bij een architect aan iemand die een huis tekent, maar het werk gaat veel verder dan dat. In dit artikel ontdek je wat een architect allemaal voor je kan betekenen, hoe het proces eruitziet en wat je daar ongeveer voor betaalt.
Inhoudsopgave
Wat doet een architect?
Een architect is veel meer dan alleen een ontwerper. Deze vakspecialist helpt je om jouw bouwplannen concreet en uitvoerbaar te maken. Dat begint met het vertalen van jouw wensen naar een goed ontwerp.
Daarna zorgt de architect ervoor dat dit ontwerp voldoet aan alle bouwregels, en helpt hij bij het aanvragen van vergunningen.
Tijdens de bouw bewaakt hij de kwaliteit en zorgt hij dat het eindresultaat klopt met wat jullie samen hebben bedacht.
De werkzaamheden van een architect zijn dus een mix van creatief, technisch en organisatorisch werk. Of je nu een huis laat bouwen, een uitbouw wilt plaatsen of je woning duurzaam wilt verbouwen: de architect is jouw rechterhand tijdens het hele proces.

De soorten architecten
Architecten zijn er in verschillende specialisaties. Welke jij nodig hebt hangt af van jouw project. Hieronder een overzicht van de meest voorkomende soorten:
- Woningarchitect – Deze architect richt zich op particuliere woningen. Hij of zij helpt bij het ontwerp van een nieuwbouwwoning, verbouwing of uitbreiding. De focus ligt op wooncomfort, functionaliteit en uitstraling.
- Landschapsarchitect – Voor de tuin, oprit of buitenruimte schakel je een landschapsarchitect in. Deze denkt na over de indeling, beplanting en samenhang met het huis en de omgeving.
- Duurzaamheidsarchitect – Ben je bezig met energiebesparing of biobased bouwen? Dan kies je een architect die gespecialiseerd is in duurzaam ontwerpen. Denk aan natuurlijke materialen, goede isolatie en slimme oriëntatie van je woning.
- Interieurarchitect – Wil je ook binnen het maximale uit je ruimte halen? Een interieurarchitect ontwerpt slimme indelingen en adviseert over licht, materiaalgebruik, kleuren en zelfs maatwerkmeubels.
Werkzaamheden architect
Een architect werkt in verschillende fasen. Hieronder zie je hoe zo’n traject er meestal uitziet:
- Kennismaking en eerste gesprek
Je vertelt wat je plannen zijn: wat wil je bouwen of verbouwen, wat is je stijl, wat is je budget? De architect luistert, denkt mee en bekijkt de mogelijkheden. Dit gesprek is vaak vrijblijvend.
- Eerste schetsen
De architect maakt een paar eenvoudige tekeningen om te laten zien wat er mogelijk is. Dit zijn nog geen definitieve ontwerpen, maar het geeft je al een idee van hoe jouw droomhuis eruit kan gaan zien.
- Voorlopig ontwerp
De gekozen richting wordt uitgewerkt tot een duidelijk ontwerp, vaak in 3D. Zo zie je precies hoe je woning of verbouwing er uit komt te zien. Je kunt nog aanpassingen laten doen als iets niet helemaal naar wens is.
- Definitief ontwerp
Als alles klopt, maakt de architect het ontwerp definitief. Dit is het plan dat je uiteindelijk indient bij de gemeente. Er wordt gecontroleerd of alles past binnen de regels van het bestemmingsplan en het uiterlijk van de wijk.
- Technische uitwerking
Nu wordt het ontwerp technisch uitgewerkt. Denk aan details zoals de fundering, leidingen, materiaalkeuzes en de manier waarop alles gebouwd moet worden. Zo weten aannemers precies wat ze moeten doen.
- Vergunning aanvragen
Voor de meeste bouw- of verbouwwerkzaamheden heb je een vergunning nodig. De architect helpt je met de aanvraag en zorgt dat alle benodigde documenten op tijd en correct worden ingediend bij de gemeente.
- Offertes opvragen
Met het uitgewerkte plan kan de architect verschillende aannemers benaderen voor een offerte. Zo kun jij kiezen wie het werk mag uitvoeren en wat het gaat kosten.
- Begeleiding tijdens de bouw
Tijdens de bouw blijft de architect betrokken. Hij of zij controleert of alles volgens plan verloopt, overlegt met de aannemer en voorkomt fouten. Zo heb jij minder stress en weet je zeker dat het eindresultaat goed zit.
Hoe vind je een goede architect?
Een architect kies je niet zomaar. Let op de volgende punten als je een betrouwbare architect zoekt:
- Ingeschreven in het Architectenregister (verplicht in NL)
- Lid van de BNA (Branchevereniging Nederlandse Architectenbureaus)
- Ervaring met soortgelijke projecten
- Duidelijke offerte met heldere afspraken
- Positieve reviews of aanbevelingen
Vraag altijd meerdere offertes aan, zodat je niet alleen op prijs kunt vergelijken, maar ook op aanpak, stijl en klik.
Kosten van een architect
De kosten van een architect kunnen op drie manieren worden berekend: via een uurtarief, een vast bedrag per opdracht, of een percentage van de bouwkosten (het honorarium). Welke methode het beste past, hangt af van het soort project.
| Project | Indicatie kosten (incl. btw) |
|---|---|
| Eerste schetsontwerp voor woning | € 1.500 – € 3.000 |
| Uitbouw + bouwaanvraag | € 2.500 – € 6.000 |
| Aanbouw met bestek & vergunningen | € 6.000 – € 12.000 |
| Volledige nieuwbouwwoning (volledig traject) | € 35.000 – € 50.000+ |
Let op: de genoemde prijzen zijn gemiddelden. Een groter of complexer project betekent ook hogere architectkosten.
Veelgestelde vragen
Het uurtarief van een architect ligt gemiddeld tussen de € 70 en € 150, afhankelijk van ervaring en specialisatie. Voor een gemiddeld project betaal je meestal tussen de € 1.500 en € 15.000, afhankelijk van de grootte en complexiteit van het werk.
De architect is de spil tussen jou, de gemeente, en de aannemer. Hij of zij zorgt ervoor dat jouw ideeën werkelijkheid worden, maar dan op een slimme, veilige en mooie manier. De architect denkt mee, lost problemen op en bewaakt het overzicht van het hele traject, van het eerste gesprek tot de oplevering van het project.
Je kunt verschillende vragen stellen aan een architect. Je kunt bijvoorbeeld interieuradvies krijgen als je specifieke vragen hebt omtrent je inrichting. Daarnaast kan deze vakspecialist tijdens de verbouwing je vragen beantwoorden over de status van de verbouwing en tussentijds een indicatie geven van de totale kosten. Voor zo goed als alle vragen rondom de bouw of renovatie van je woning kun je bij de architect terecht.