Een airco koelt niet door koude lucht te blazen, maar door warmte te onttrekken en af te voeren. Hoe dat werkt, hangt af van het type: een airco met buitenunit voert warmte af via een aparte unit, terwijl een airco zonder buitenunit dit direct via roosters in de muur doet. In dit artikel ontdek je stap voor stap hoe een airco werkt.
Inhoudsopgave
Hoe werkt een airco?
Een airco koelt door warmte aan de binnenlucht te onttrekken en deze af te voeren. De binnenunit zuigt warme lucht aan en leidt deze langs een verdamper met koelmiddel, dat de warmte opneemt en verdampt.
Vervolgens transporteert de buitenunit het verwarmde gas naar de condensor, waar de warmte wordt afgegeven aan de buitenlucht. Daarna koelt het koelmiddel af, wordt weer vloeibaar en stroomt terug naar de verdamper. Deze cyclus herhaalt zich, waardoor de temperatuur constant blijft.
Bekijk hieronder de werking van een airco in een visuele weergave:

De belangrijkste onderdelen en hun functie
Nu je weet hoe de werking van een airco in elkaar zit, is het tijd om te kijken naar de onderdelen die dit proces mogelijk maken. Een airco bestaat uit een binnenunit en een buitenunit die samenwerken om warmte af te voeren en de ruimte te koelen. Elk onderdeel speelt een specifieke rol in dit proces.
- Binnenunit – Warme lucht opnemen en koele lucht verspreiden
De binnenunit zuigt warme lucht uit de kamer aan en laat deze langs de verdamper stromen. Hier onttrekt het koelmiddel warmte aan de lucht, waarna de gekoelde lucht terug de ruimte in wordt geblazen.
- Verdamper – Warmte uit de lucht halen
De verdamper bevat koelmiddel in vloeibare vorm. Wanneer warme lucht hierlangs stroomt, neemt het koelmiddel de warmte op en verdampt het, waardoor de lucht afkoelt.
- Compressor – Druk verhogen en warmte transporteren
De compressor, die zich in de buitenunit bevindt, pompt het inmiddels gasvormige koelmiddel samen. Hierdoor stijgt de druk en temperatuur, zodat de warmte efficiënt kan worden afgevoerd.
- Condensor – Warmte afgeven aan de buitenlucht
In de condensor, ook in de buitenunit, wordt de opgenomen warmte afgegeven aan de buitenlucht. Dit proces zorgt ervoor dat het koelmiddel weer afkoelt en vloeibaar wordt.
- Buitenunit – De warmte afvoeren
De buitenunit huisvest de compressor en condensor en zorgt ervoor dat de opgenomen warmte je woning verlaat. Je herkent de buitenunit aan de ventilator die warmte weg blaast.
- Expansieventiel – Druk verlagen en cyclus herstarten
Voordat het vloeibare koelmiddel terugkeert naar de verdamper, passeert het het expansieventiel. Dit verlaagt de druk en temperatuur, waardoor het koelmiddel weer klaar is om warmte op te nemen.
Dankzij deze onderdelen werkt een airco als een gesloten systeem dat continu warmte onttrekt en afvoert, zodat jouw ruimte altijd koel blijft. Deze continue cyclus zorgt ervoor dat je ruimte op temperatuur blijft, zelfs op de warmste dagen.
Hoe werkt een airco die zowel kan koelen als verwarmen?
Sommige airco’s kunnen niet alleen koelen, maar ook verwarmen. Dit werkt door het proces om te keren: in plaats van warmte af te voeren, haalt de airco warmte uit de buitenlucht en blaast deze naar binnen. Hierdoor functioneert de airco als een energiezuinige warmtepomp. Bekijk hieronder hoe dit eruit ziet:

Koelen
- Stap 1: de airco buitenunit (1) en de verdamper (2) werken samen om warmte uit de binnenlucht te onttrekken.
- Stap 2: de verdamper in de binnenunit (5) koelt de lucht doordat koud koelmiddel erdoorheen stroomt.
- Stap 3: de compressor (3) perst het koelmiddel samen en transporteert het naar de condensor (4) in de buitenunit.
- Stap 4: de condensor geeft de opgenomen warmte af aan de buitenlucht.
- Stap 5: de expansieventiel (6) verlaagt de druk en temperatuur van het koelmiddel voordat het weer teruggaat naar de verdamper.
- Resultaat: warme lucht wordt naar buiten afgevoerd en gekoelde lucht wordt de kamer in geblazen.
Verwarmen
- Stap 1: de werking wordt ‘omgekeerd’ door de vierwegklep, die de stromingsrichting van het koelmiddel aanpast.
- Stap 2: de airco haalt warmte uit de buitenlucht, zelfs als het buiten koud is.
- Stap 3: het koelmiddel neemt deze warmte op en wordt in de compressor (3) samengeperst, waardoor de temperatuur stijgt.
- Stap 4: de warme koelvloeistof stroomt naar de binnenunit (5), waar het via de verdamper (2) de lucht in de ruimte opwarmt.
- Stap 5: de afgekoelde koelvloeistof stroomt weer terug naar buiten om opnieuw warmte op te nemen.
- Resultaat: warme lucht wordt de kamer ingeblazen.
Soorten airco’s en hun werking
Niet elke airco werkt op dezelfde manier. Hieronder bespreken we de meest gebruikte modellen en hun werking:
Hoe werkt een mobiele airco?
Bij een mobiele airco zitten de verdamper, compressor en condensor allemaal in één toestel. De warme lucht wordt afgevoerd via een flexibele slang die je door een raam zet. Omdat er altijd wat warme lucht terug naar binnen lekt, werkt een mobiele airco minder efficiënt.
Toch is het een handige, verplaatsbare oplossing voor ruimtes waar geen vaste airco kan of mag worden geplaatst.
Hoe werkt een airco zonder buitenunit?
Een monoblock airco heeft alle onderdelen in één vaste behuizing. In plaats van een buitenunit worden één of twee ronde kanalen door de muur geboord. Via die kanalen wordt warme lucht naar buiten afgevoerd.
Het rendement ligt lager dan bij een split systeem, maar de installatie is eenvoudiger en er is geen buitenunit nodig. Dat maakt dit type interessant in appartementen en beschermde gevels.
Hoe werkt een split airco?
Een split airco bestaat uit een binnenunit met de verdamper en een buitenunit met de compressor en condensor. De twee delen zijn verbonden met koudemiddelleidingen. Doordat de warme lucht volledig buiten wordt afgevoerd, werkt dit systeem het efficiëntst.
Het rendement is hoog, het geluid binnen is laag en het systeem kan zowel koelen als verwarmen. Daarom kiezen veel mensen voor een split airco zodra ze iets permanents willen installeren.



Hoe werkt een multi split airco?
Wil je meerdere ruimtes koelen met één systeem? Dan kun je het beste kiezen voor een multi split airco. Bij dit model worden er meerdere binnenunits aan één buitenunit gekoppeld. Dit is perfect voor grotere woningen en kantoren.


Welke airco het beste bij je past, hangt af van je ruimte, budget en hoe vaak je de airco gebruikt. Een airco installateur kan je hierin het beste adviseren.
Hoe werkt een airco in de praktijk?
Je zet je airco aan en binnen een paar minuten voelt de ruimte koeler aan. Maar wat gebeurt er eigenlijk? Hoe snel merk je verschil? En zijn er dingen waar je op moet letten voor het beste resultaat?
Wat merk je als je een airco aanzet?
Je drukt op de knop en hoort een zachte zoem. Maar voel je ook meteen verkoeling? Niet helemaal. Dit is wat er gebeurt in de eerste minuten:
- Eerst voel je vooral luchtcirculatie – De binnenunit begint meteen lucht te verplaatsen, maar dat betekent niet dat het direct koud wordt.
- Na een paar minuten begint de koeling – De airco haalt warmte uit de lucht en voert die af naar buiten. De temperatuur daalt geleidelijk.
- De lucht voelt minder klam – Omdat een airco ook vocht uit de lucht haalt, voelt de ruimte niet alleen koeler, maar ook frisser aan.
Wat gebeurt er als je de temperatuur verandert?
- Hoger zetten? → De airco werkt rustiger en blaast minder koude lucht.
- Lager zetten? → Hij schakelt een tandje bij en zorgt sneller voor verkoeling.
- Slimme airco’s passen zich automatisch aan, zodat de temperatuur stabiel blijft zonder dat je steeds hoeft bij te stellen.
Veelgemaakte misverstanden over airco’s
Dit zijn drie veelvoorkomende misverstanden:
🚫 “Een airco werkt meteen zodra je ‘m aanzet.”
👉 Niet helemaal. Het duurt even voordat hij warmte heeft afgevoerd en de ruimte écht koeler aanvoelt.
🚫 “Je kunt prima een raam openlaten.”
👉 Liever niet! Als er constant warme lucht binnenkomt, moet de airco extra hard werken en duurt het langer voordat je resultaat merkt.
🚫 “Een airco zuigt frisse lucht van buiten aan.”
👉 Nee, hij hergebruikt de lucht uit de kamer en koelt die af. Wil je echt frisse lucht? Dan moet je tussendoor even luchten.
Voor- en nadelen van airco’s in de praktijk
Wanneer je begrijpt hoe een airco werkt, zie je pas echt wat zo’n systeem in huis kan betekenen. Airco’s bieden heel wat comfort, maar ze hebben ook aandachtspunten waar je rekening mee moet houden.
Hieronder vind je de belangrijkste voor- en nadelen overzichtelijk op een rij, zodat je precies weet wat jemag verwachten en hoe je jouw airco optimaal inzet.
Voordelen
- Snelle verkoeling: een airco voert warmte actief af via het koudemiddelcircuit, waardoor een ruimte veel sneller afkoelt dan met ventilatie alleen.
- Ontvochtiging voor extra comfort: de verdamper haalt vocht uit de lucht, waardoor warme dagen minder klam aanvoelen.
- Luchtfiltering: veel airco’s hebben filters die stof, pollen en soms zelfs geurtjes opvangen. Ideaal voor mensen met allergieën.
- Verwarmen én koelen: moderne airco’s werken als warmtepomp, waardoor je ook in de winter energiezuinig kunt bijverwarmen.
- Constante temperatuur: dankzij inverter-technologie blijft de temperatuur stabiel zonder grote schommelingen.
Nadelen
- Hoger energieverbruik bij verkeerd gebruik: een te lage ingestelde temperatuur kan de verbruikskosten flink laten oplopen.
- Droge lucht in huis: koelen verlaagt automatisch de luchtvochtigheid, waardoor irritatie aan ogen of keel kan ontstaan als je niet ventileert.
- Regelmatig onderhoud vereist: vervuilde filters zorgen voor minder rendement en kunnen ongezonde lucht verspreiden.
- Geluid van buitenunits of mobiele systemen: split-units zijn stil binnen, maar mobiele airco’s en buitenunits kunnen hoorbaar zijn.
- Rendement afhankelijk van installatie: slechte plaatsing of teruglekken van warme lucht (bij mobiele airco’s) maakt een airco minder efficiënt.
Veelgestelde vragen
Een airco gebruikt de lucht die al in de ruimte aanwezig is. Hij zuigt warme lucht aan, koelt deze af en blaast de gekoelde lucht weer terug. In tegenstelling tot ventilatiesystemen haalt een airco geen verse lucht van buiten naar binnen.
Een airco met buitenunit voert warmte af via een aparte buitenunit. De binnenunit onttrekt warmte aan de lucht en stuurt deze via een koelmiddel naar de buitenunit, waar de warmte wordt afgevoerd. Daarna stroomt het koelmiddel terug om opnieuw warmte op te nemen.
Een airco in huis werkt volgens een gesloten koelcyclus. Hij onttrekt warmte uit de lucht, voert die af naar buiten en brengt de gekoelde lucht weer terug in de ruimte. Dit proces blijft zich herhalen totdat de gewenste temperatuur is bereikt. Voor een optimale werking is het belangrijk om ramen en deuren gesloten te houden.