Asbest soorten

Asbest is erg gevaarlijk; het inademen van asbestvezels heeft namelijk veel nadelige gevolgen voor je gezondheid. Er zijn verschillende asbest soorten, die in verschillende maten risico’s opleveren. Zo zijn bruin- en blauw asbest bijvoorbeeld gevaarlijker dan wit asbest. Maar hoe herken je de verschillende asbest soorten, en hoe laat je ze verwijderen?

02/01/2024

Miriam

Welke asbest soorten zijn er?

Alle soorten asbest bestaan uit kleine asbestvezels die niet met het blote oog te zien zijn. Asbest werd vroeger veel gebruikt in de bouw, vanwege zijn sterke, slijtvaste, brandwerende en goedkope eigenschappen. Het werd veel gebruikt als isolatie of brandwerend materiaal. In totaal zijn er 6 verschillende soorten asbest. Bekijk ze in de overzichtelijke tabel hieronder:

Onderscheidende kenmerken

De kleuren die achter de asbest soorten vermeld staan hebben te maken met de kleur van de soorten asbestvezels, die met het blote oog niet te zien zijn. Nadat asbestvezels verwerkt zijn, heeft asbest altijd een wit-grijze kleur.

De asbest soorten die het vaakst voorkomen zijn wit, bruin en blauw asbest. Dit zijn de enige soorten asbest die voor commerciële doeleinden gebruikt zijn. Wit asbest is het meest gebruikt: bij ongeveer 85% van de productie in Nederland. Wel is het belangrijk om te weten dat producten met asbest vaak meer dan één asbest soort bevatten. Als we kijken naar de binding van asbestvezels, zijn asbest soorten te verdelen in twee groepen:

Hechtgebonden asbest

Hechtgebonden asbestmaterialen zijn producten waarin asbest sterk verwerkt is. De asbestvezels zijn dan sterk verbonden in een ander materiaal, denk bijvoorbeeld aan asbestcement golfplaten. Hierdoor is de kans klein dat er vezels vrijkomen, zolang het materiaal in goede staat verkeert en niet bewerkt of gesloopt wordt. In sommige gevallen hoeft hechtgebonden asbest niet verwijderd te worden, maar mag je het laten zitten. Laat hiervoor een asbestbeheersplan opstellen.

Losgebonden asbest

Bij losgebonden of niet-hechtgebonden asbestmateriaal is asbest niet sterk verwerkt in een ander materiaal. De vezels komen hierdoor makkelijker vrij, waardoor niet-hechtgebonden asbest erg gevaarlijk is. Bovendien heeft het ook een hoog asbestgehalte, ongeveer tussen de 75% en 100%.

Hoe worden de verschillende asbestsoorten toegepast?

Zoals je hebt gelezen zijn wit asbest, bruin asbest en blauw asbest de enige asbest soorten die commercieel gebruikt zijn. Deze asbest soorten vind je dan ook het vaakst terug. Asbest werd veel gebruikt in de bouw vanwege de sterke eigenschappen van de asbestvezels, hierdoor is het dus nog vaak terug te vinden in onze woningen.

Asbest werd veel toegepast vanaf de jaren ’40 tot in de jaren ’80. Vanwege de gezondheidsrisico’s werd het in juli 1993 verboden om asbest verwerken en verkopen. Bekijk hieronder een aantal voorbeelden van hoe hechtgebonden en losgebonden asbest voorheen gebruikt werden:

Hoe herken je verschillende asbest soorten?

Asbest herkennen aan de kleur van de asbestvezels is onmogelijk, omdat het na verwerking altijd een wit-grijze kleur heeft. Daarnaast is het geurloos en zijn de asbestvezels niet zichtbaar met het blote oog. Ook komt het soms voor dat de natuurlijke kleur van asbest overgeverfd is met een andere kleur.

Het herkennen van asbest an sich is dus erg lastig. Zelf bepalen om welk soort asbestvezel het gaat is daarom onmogelijk. De enige manier om zeker te weten of je te maken hebt met asbest, is om een asbestspecialist in te schakelen. Een vakspecialist schakel je in als je asbestverdacht materiaal in huis hebt. Asbestverdacht materiaal herken je zo:

• Een specialist herkent asbestverdacht materiaal aan de structuur en kleur. Producten met een zachte, vezelachtige structuur zijn vaak losgebonden asbestvezels. Hechtgebonden asbestvezels zitten vaak verwerkt in harder materiaal, zoals golfplaten. Om asbestverdacht materiaal te herkennen voert de asbestinventariseerder een inventarisatie zichtbaar materiaal uit. Als de asbestspecialist denkt dat er verborgen asbest aanwezig is, voert die een volledige inventarisatie uit.
• In sommige gevallen is de kleur een aanwijzing: asbest is vaak wit-grijsachtig, maar na langere periodes veranderen de kleuren mogelijk weer terug naar bruin of blauw.
• De leeftijd van de asbestverdachte producten: vooral in oudere huizen van vóór 1994 kom je mogelijk op meerdere plekken asbest tegen. Tot 1983 zijn er veel producten gemaakt met losgebonden asbest materialen. Tot 1983 werd er veel gebruik gemaakt van hechtgebonden asbest. Vanaf de jaren ’80 kwam er steeds meer wet- en regelgeving over het gebruik en verkoop van asbesthoudende materialen.

Als je met de informatie hierboven denkt dat je asbestverdacht materiaal in huis hebt en wilt weten om wat voor soort asbestvezel het gaat, laat je een asbestinventarisatie uitvoeren door een gecertificeerd asbestsinventarisatiebedrijf. Het bedrijf doet een inspectie, neemt monsters en onderzoekt deze op de aanwezigheid van asbest. Dit is de enige manier om na te gaan of er echt asbest aanwezig is, om welk soort asbest het gaat en of je de asbest moet laten verwijderen.

Hoe gevaarlijk zijn de verschillende asbest soorten?

Asbest in huis hoeft niet altijd gevaarlijk te zijn, omdat asbest alleen gevaarlijk is als je asbestvezels inademt. Het risico op het inademen van asbestvezels verschilt per asbestsoort. Maar hoe gevaarlijk zijn de verschillende asbest soorten dan?

Het is belangrijk om te weten dat hechtgebonden asbestmaterialen minder gevaarlijk is dan losgebonden asbestmaterialen.

• Bij hechtgebonden asbestmaterialen zit de asbest vast in een ander product. Hierdoor adem je geen asbestvezels in. Maar er is nog steeds een risico: als je gaat verbouwen of er zijn beschadigingen / scheuren in het asbestmateriaa komen er alsnog asbestvezels vrij. Om die reden moet je wel op de hoogte zijn van asbesthoudend materiaal in huis.
• Bij losgebonden asbestmaterialen zijn de asbestvezels niet sterk verbonden met het product. Deze asbest is dus gevaarlijker, omdat er een grotere kans is dat er asbestvezels vrijkomen. De asbestvezels komen makkelijker vrij bij trillingen, aanrakingen of beschadigingen.

Moeten alle asbest direct verwijderd worden?

Stel dat je een asbestinventarisatie laat uitvoeren en uit de test blijkt dat er asbest aanwezig is in jouw huis. Dan hoef je niet altijd een asbestverwijderingsbedrijf in te schakelen. Dit is afhankelijk van de schadelijkheid van het aangetroffen asbest.

• Hechtgebonden asbest hoef je vaak niet direct te laten verwijderen. Dit vormt namelijk geen direct gevaar, zolang je het niet beschadigd of gaat verbouwen. Je stelt hiervoor een asbestbeheersplan op. Uiteraard kun je er alsnog voor kiezen het asbest wel te laten verwijderen.
• Niet-hechtgebonden asbest moet je direct laten verwijderen, dit is namelijk erg schadelijk voor je gezondheid. Neem bij bruin of blauw asbest (losgebonden) dus zo snel mogelijk contact op met een asbestverwijderingsbedrijf.

Hoeveel kost het verwijderen van asbest?

Om jouw veiligheid en die van jouw huisgenoten te garanderen, kies je voor een asbestverwijderingsbedrijf met een Ascert certificering. Bekijk de gemiddelde kosten van asbest verwijderen in de overzichtelijke tabel hieronder: