Zonnepanelen zetten zonlicht om in elektriciteit die je direct in huis kunt gebruiken. Zo bespaar je flink op je energierekening en draag je bij aan een duurzamere toekomst. In dit artikel van Homedeal ontdek je stap voor stap hoe zonnepanelen werken, hoe ze stroom leveren in de winter en avond, en hoe je er maximaal mee kunt besparen.
Inhoudsopgave
Hoe werken zonnepanelen?
Zonnepanelen vangen zonlicht op met speciale zonnecellen. Deze zonnecellen zetten vervolgens het licht om in elektrische stroom. Die stroom wordt vervolgens omgezet naar bruikbare energie voor je huis. Hieronder hebben we het proces in vijf eenvoudige stappen uitgelegd.
- Zonlicht opvangen met zonnecellen
De kern van elk zonnepaneel bestaat uit fotovoltaïsche cellen. Zodra het zonlicht op deze cellen valt wekken ze gelijkstroom (DC) op. Ook bij bewolkt weer wekken ze stroom op, al is de opbrengst dan wel wat lager.
- Omvormer zet stroom om
De opgewekte gelijkstroom kan nog niet direct door je apparaten worden gebruikt. Op dat moment komt de omvormer in beeld. Deze zet de gelijkstroom om in wisselstroom (AC), dit is de standaard elektriciteit in woningen. De omvormer bevindt zich vaak op zolder of in de garage.
- Aansluiting in de meterkast
De omvormer is aangesloten op een groep in je meterkast. Bij drie of meer zonnepanelen is vaak een extra groep vereist. Vanaf hier is de opgewekte stroom direct beschikbaar in je woning.
- Direct gebruik van zonne-energie
Zodra de aansluiting geregeld is kun je de stroom van de zonnepanelen gebruiken voor je apparaten in huis. Vanaf dat moment staat je energiemeter wil of loopt deze zelfs terug als je meer opwekt dan je verbruikt.
- Terugleveren aan het elektriciteitsnet
Wek je meer stroom op dan je gebruikt? Dan wordt deze overtollige energie teruggeleverd aan het openbare net. Tot 2027 kun je gebruik maken van de salderingsregeling: wat je teruglevert wordt verrekend met wat je afneemt. Na 2027 stopt deze regeling en ontvang je een terugleververgoeding.
Hoe werken zonnepanelen in de avond en winter?
Veel mensen vragen zich af hoe zonnepanelen in de winter werken. Goed nieuws: want ze blijven elektriciteit opwekken, ook bij lage temperaturen. Koud weer kan zelfs de efficiëntie van de panelen verhogen. Wel zijn er minder zonuren en kan sneeuw tijdelijk de opbrengst verminderen. Zodra de panelen weer zonlicht ontvangen, smelt sneeuw meestal vanzelf door de warmte van de panelen.
’s Avonds wekken zonnepanelen geen stroom op omdat er geen zonlicht is. Met een thuisbatterij kun je overdag opgewekte energie opslaan en ’s avonds gebruiken. Zonder zo’n batterij ontvang je op deze momenten stroom van je energieleverancier.

Factoren die het rendement bepalen
Het rendement van zonnepanelen geeft aan hoeveel van het opgevangen zonlicht daadwerkelijk wordt omgezet in bruikbare elektriciteit. Hoe hoger het rendement, hoe meer stroom je zelf opwekt en des te minder je hoeft af te nemen van je energieleverancier.
Er zijn verschillende factoren die dit rendement beïnvloeden. Denk aan:
1. Type zonnepanelen
Niet alle zonnepanelen presteren hetzelfde.
- Monokristallijne panelen: hebben doorgaans een hoger rendement en zijn geschikt voor kleinere daken.
- Polokristallijne panelen: zijn vaak iets goedkoper maar leveren per vierkante meter minder stroom op.
- Dunnefilm panelen: zijn flexibel maar hebben vaak een lager rendement.
De keuze voor het juiste type paneel heeft dus direct invloed op de hoeveelheid opgewekte energie.
2. De omvormer
De omvormer is als het ware het hart van je zonnepanelensysteem. Hij zet gelijkstroom (DC) om in wisselstroom (AC), zodat je apparaten in huis deze kunnen gebruiken. Een kwalitatieve omvormer heeft gemiddeld een efficiëntie van 97 tot 99%.
Als de omvormer niet goed is afgestemd op het vermogen van de panelen of is verouderd na verloop van tijd, dan gaat er energie verloren. Regelmatig onderhoud en een tijdige vervanging zijn daarom belangrijk om een hoog rendement te behouden.

3. Schaduw en opbrengstverlies
De schaduw van bomen, schoorstenen of hoge gebouwen kan de energieproductie flink verlagen. In oudere systemen zijn de zonnepanelen vaak serie geschakeld, waardoor één paneel in de schaduw de gehele reeks beïnvloedt. Wat resulteert in een veel lagere opbrengst.
4. Micro-omvormers en power-optimizers
Om zulke schaduwproblemen op te lossen kun je kiezen voor micro-omvormers of power-optimizers. Hiermee werkt elk paneel afzonderlijk, waardoor schaduw op één paneel niet het hele systeem benadeeld. Vooral bij daken met verschillende hellingshoeken of gedeeltelijke schaduw is dit een slimme keuze om alsnog een maximaal rendement te behalen.
5. Temperatuur en efficiëntie van de panelen
Hoewel zonnepanelen zonlicht nodig hebben om energie op te wekken, is warmte juist minder gunstig. Bij hogere temperaturen neemt de efficiëntie van de panelen lichtjes af. Op koele, maar zonnige dagen leveren zonnepanelen vaak meer stroom dan op extreem hete dagen.
6. Afname van het vermogen door de jaren heen
Na de installatie neemt het vermogen van zonnepanelen langzaam af. Gemiddeld verliezen panelen jaarlijks 0,5 tot 0,8% van hun capaciteit. Na 25 jaar leveren de meeste panelen nog zo’n 80–85% van hun oorspronkelijke vermogen. Bij het berekenen van je terugverdientijd en totale besparing is het goed om hiermee rekening te houden.
Vergelijk zonnepanelen en bespaar via Homedeal
Bij Homedeal helpen we je eenvoudig de beste specialist voor zonnepanelen te vinden. Door gratis en vrijblijvend meerdere offertes te vergelijken, zie je direct welke aanbieder de beste prijs-kwaliteitverhouding biedt. Zo weet je zeker dat je optimaal profiteert van jouw zonnepanelen en de hoogste besparing op je energierekening behaalt.

Veelgestelde vragen
Ja, de stroom wordt direct omgezet in bruikbare energie voor je apparaten. Hierdoor hoef je op dat moment geen stroom af te nemen van je energieleverancier.
De opgewekte stroom gaat eerst naar je apparaten in huis. Gebruik je minder dan je opwekt? Dan gaat het overschot via de omvormer terug naar het elektriciteitsnet.
Zonder zonlicht wekken zonnepanelen geen stroom op. Wel kunnen ze bij daglicht of bewolking nog energie produceren, zij het minder. ’s Avonds ben je afhankelijk van stroom uit het net of een thuisbatterij.